tempelmania...

's Ochtends om kwart over vier gaat de wekker en stipt om vijf uur staat tuktuk-chauffeur Kim-Lee klaar voor het hek. Het is al razend druk op de straten van Siem Raep rond dit tijdstip; tientallen tuktuks en bussen racen naar Angkor Wat om daar hun passagiers af te zetten voor het beste plekje om de zonsopkomst te zien. Al rond half zes staat het daar al rijen dik, terwijl de zon pas 6.20 uur opkomt... Maar ook de schemering voorafgaand aan het moment suprême en de steeds duidelijkere weerspiegeling van de tempel in de vijver houdt de meute bezig. Eerlijk is eerlijk; echt spectaculair wordt het vandaag niet, maar een ander voordeel van zo vroeg bij Angkor Wat te zijn is dat het er - na de zonsopkomst, wanneer alle toeristen gaan ontbijten in hun hotel - lekker rustig en koel is. Bovendien mooi licht voor de foto's rond dit tijdstip!

Naast al die busjes en tuktuks ook al veel fietsers en renners op de weg om 5 uur! Vandaag is er een fietsrace en morgen een halve marathon; de sporters trainen graag tijdens de koelere uren van de dag.... Het verkeer rondom Angkor Wat is helemaal chaotisch omdat er in verband met hoog bezoek uit Phnom Penh een aantal wegen is afgezet. Het gerucht gaat rond dat er "people from the government" langs komen in verband met de sportevenementen van dit weekend. In de NRC van gisteren lazen we toevallig een interessante reportage over de 'democratie' en de minister-president van het land. Hij is al ruim 30 jaar aan de macht en heeft naar verluid onlangs de grootste oppositiepartij ontbonden en onafhankelijke kranten gesloten...

De dag dat we hier aankwamen hebben we 2 picobello mountainbikes gehuurd en hebben daar de tweede dag uitgebreid mee langs de tempels gefietst. Heerlijk om dat met eigen vervoer te kunnen doen, maar de afstanden zijn flink (oppervlak van het hele complex is 400 voetbalvelden groot!) en rond het middaguur is het erg heet. M'n Thaise "boeren-hoed" komt hier goed van pas...

Het was natuurlijk geen verrassing dat het hier druk zou zijn, maar bij sommige populaire tempels lopen zoveel Chinezen rond dat het lastig manoeuvreren is. En allemaal hebben ze dezelfde hoedjes op...

Voor de "sunrise" hebben we Kim-Lee ingehuurd; ten eerste omdat we liever niet in het donker fietsen zonder fietsverlichting (het verkeer is hier veel chaotischer dan in Thailand) en omdat we erna naar Bante Srei willen gaan. Één van de mooiste tempels, maar 45 km rijden vanaf ons Airbnb-adres. Zelfs met de tuktuk een hele reis, maar gelukkig zijn de tuktuks (eigenlijk een karretje aan een motorfiets gekoppeld en ze heten hier remorks) een stuk comfortabeler dan in Thailand en is de trip over het platteland en door verschillende dorpjes erg aangenaam! 

De halve marathon staat in het kader van de landmijnen; het is een liefdadigheidsloop en alle opbrengsten gaan naar de slachtoffers. Tijdens de 30-jarige burgeroorlog zijn de mijnen geplaatst en nog steeds - ondanks allerlei opruimacties - vallen er tientallen gewonden en doden per jaar. Toeristen worden dan ook op het hart gedrukt in bepaalde gebieden niet van de gebaande paden te gaan.Vooral rondom Battambang (bij de grens met Thailand) schijnen er nog veel te liggen; we logeren daar de komende dagen en we zullen op onze qui vive zijn! Op de terugweg vanaf Bante Srei zet Kim-Lee ons (op verzoek) af bij het kleine maar indrukwekkende landmijn-museumpje. Om stil van te worden...

Al met al zijn we voor US$ 35 bijna 7 uur onderweg met Kim-Lee. En dan te bedenken dat het gemiddelde maandinkomen in Cambodja rond de $150 ligt; hij had 'n mooie deal! Hij wil dan ook graag de volgende dag weer wat voor ons regelen, maar - helaas voor hem - stappen we dan weer op de fiets! 

Op weg richting het Tonle Sap meer fietsen we langs velden vol met lotusbloemen en kleine gehuchten (waar de waterpomp nog steeds centraal in het dorp staat!) De waterstand van het meer varieert tussen regen- en droge tijd enkele meters, daarom staan de huizen of op meters hoge palen of ze drijven (floating villages). 

De belangrijkste reden van het 30 km lange tochtje is de Phnom Krom; één van de oudste Angkoriaanse tempels. Omdat-ie zo afgelegen ligt hier geen bussen, sterker nog wij zijn de enige bezoekers! Als we willen vertrekken treffen we een Brit die in Phnom Penh voor een Non-Governmental Organisation (NGO) heeft gewerkt en graag z'n verhaal kwijt wil. Hij is bang dat de NGO's - die goed werk doen voor de bevolking - ook door de minister-president naar huis worden gestuurd. (en hij weet ook te vertellen dat gisteren de koning, de minister-president en 5000 monniken het Angkor Wat complex hebben bezocht, vandaar de verkeerschaos!)

Tijdens ons verblijf in Siem Raep eten we 2 keer bij Marum; door 'n NGO opgerichte restaurantketen. A la Jamie Oliver met z'n Fifteen restaurants worden "kinderen van de straat" opgeleid in het restaurantwezen. De prijzen zijn on-Cambodjaans hoog; er zitten dus bijna alleen maar westerlingen, en allemaal voor het goede doel....

Met de taxi duurt de tocht van vandaag naar Battambang zo'n 3 uur. Zelf autorijden is hier jammer genoeg niet mogelijk en spoorlijnen zijn er niet; de opties zijn grote bussen (traag en gevaarlijk), minibusjes (worden vaak tot het dak toe volgestouwd...) en privé taxi's. We kiezen voor al onze transfers voor de laatste optie! (het was na 4  weken Thailand overigens wel weer even wennen aan het feit dat ze hier rechts rijden; niet zo zeer met het fietsen, maar met het oversteken....)

M'n woordenschat Khmer is trouwens nog erg beperkt; naast natuurlijk tukaka (ijsblokjes) en kambao (limoen) is te akoun (nee, dank u) erg praktisch om de vele opdringerige verkopers, gidsen en tutkukdrivers van je af te houden.

Met soesdee (hallo!) en som kut loei (de rekening graag) maak je hier al rap goede sier!

Dat lukt ook goed wanneer je bij dit soort stalletjes je aankoop doet; heerlijk zo'n gefrituurde tarantula...