Wednesday, December 20

brrrrrrr..!

Oh oh oh, wat is het koud... Met maxima van slechts 24 C! Maar wat is het heerlijk rondlopen in Bangkok onder deze omstandigheden. Dat het echt bijzonder is blijkt uit 'n artikeltje in "the Nation" , waarin bewoners van de stad (en de rest van het noorden van Thailand) gewaarschuwd worden om maatregelen te treffen; code oranje zullen we maar zeggen... Gelukkig zien we veel dikke jassen in het straatbeeld, en - eerlijk is eerlijk - wanneer we 's avonds over de Patpong Nightmarket en het 'redlight district' wandelen rol ik m'n mouwen snel naar beneden! Later lees ik dat mensen zelfs thuis blijven vanwege de ijzige kou (?!). En ook dat het op de Doi Ithanon - de hoogste berg van Thailand waar we eerder deze reis waren - afgelopen nacht -2 C was...


De koude weerhoudt de Thai er niet van om afscheid te nemen van hun vorig jaar overleden koning. Per dag bezoeken zo'n 80.000 mensen het crematorium dat het afgelopen jaar speciaal voor de ceremonie was opgebouwd. (nu, na anderhalve maand al ruim 3.500.000!) Het gaat trouwens niet alleen om het crematorium, maar ook allerlei bijgebouwen (met tentoonstellingen over de bouw van het complex) en een enorm museum over het leven van de koning. En dat zal na de 31ste allemaal weer worden afgebroken.

De organisatie om die 80.000 bezoekers elke dag van noord naar zuid over het grote terrein te krijgen verloopt erg gestroomlijnd en is haast nog beter georganiseerd dan de wachtrijen bij Disneyland... Bij binnenkomst krijgt iedereen 'n flesje water en 2 muffins in de handen gedrukt en wacht je groepsgewijs een poosje; de kleur van je badge geeft aan wanneer je weer van het terrein af moet zijn (je mag 'n uurtje blijven, maar dat is aan de korte kant en aangezien de kleuren alleen in het Thais worden omgeroepen zijn we stiekem iets langer gebleven...) Bij het vertrek krijgt iedereen een 'souvenir postcard' met een wuivende Buhmibol; 'n mooie geste! Vlak na de uitgang hangt een kolossaal portret van z'n zoon; die moet nog flink gepromoot worden en zal binnenkort gekroond worden.

Na bijna 7 weken speelt er dan toch nog een beestje me parten in m'n darmen; lastig verder niets. Wanneer we de laatste dag na het ontbijt op pad gaan voor 'n lange wandeling door de stad staat er een promotieteam Coca Cola uit te delen. Dokter Somers vertelt me dat dat 'n goede remedie is voor mijn probleem, dus neem ik - al kokhalzend, na het heerlijke ontbijt - zijn medicijn in. Tot op heden nog weinig resultaat, misschien nog maar 'n paar glazen...?!

We doen de laatste inkopen bij de 7Eleven (die keten bestaat in Cambodja niet, maar er is wel een namaak keten: de 7-Elephant...), op de geweldige Klong Toey markt en bij de Villa Market supermarkt. Bij die laatste koop ik, bijna standaard, op de laatste dag verse kruiden, die thuis onmiddellijk in de diepvries belanden en precies voor een jaar voldoende zijn.

Maar ja, of dat deze keer genoeg zal zijn is nog niet helemaal duidelijk. De junta heeft beloofd dat er in november volgend jaar verkiezingen zullen zijn en dat gaat hier vaak gepaard met ongeregeldheden.... Misschien niet een slimme tijd om hier te zijn? Aan de andere kant, ze hebben het al een paar keer eerder beloofd en dat werd steeds uitgesteld. Het wordt wel tijd na 4 jaar; de staatsgreep was in 2014!


We logeren weer eens 3 nachten gratis met de IHG-punten in een Holiday Inn Express; we mogen dan loyale klanten zijn, we krijgen een kamer met uitzicht op 'n balkonnetje met  drogend wasgoed op nog geen 5 meter afstand... Deze keer in Sathorn, het zakencentrum van de stad. Schitterende wolkenkrabbers, maar daar tussendoor oude houten huisje en stinkende kanalen. En op nog geen 5 minuten lopen van het Chong Nonsi skytrainstation! In april in Amerika maar weer puntjes gaan sparen voor de volgende keer....

Het hotel hangt vol met schitterende schilderijen van een Spaanse schilder die zich hier in de stad gevestigd heeft. Ze geven allemaal geweldig de sfeer van de stad weer! 't Is en 't blijft een bijzondere stad...


Rond 13.00 uur vliegen we met EVA Air (voor een paar honderd euro meer extra beenruimte en 'n stuk of wat andere geneugten in de "Premium Economy Class") in bijna 13 uur terug naar Amsterdam, de winter en de Kerstdagen... 't Was best wel een heftig reisje, zo 7 weken toeren, zonder rustpauze in Hua Hin. Maar wat 'n herinneringen, ervaringen en ontmoetingen! (en kneuzingen...)

Sunday, December 17

peper & zout!

Halverwege de vorige eeuw stond Kep bekend als het Saint Tropez van Zuid Oost Azië, maar daar heeft Pol Pot in de jaren zeventig ’n einde aan gemaakt. Alle ‘modernistische’ villa’s van de Fransozen werden kapot geschoten of in brand gestoken. Wonderlijk genoeg staan er – na al die jaren –  nog heel veel ruïnes alsof ze nooit meer zijn aangeraakt. Nu het dorp door de premier en zijn kornuiten wordt opgepimpt en weer de belangrijkste badplaats van het land moet worden zullen er ongetwijfeld ’n paar slimme Chinezen aan de slag gaan met de villa’s….. De gloednieuwe 4-baanswegen zijn inmiddels aangelegd!


Het dorp bestaat eigenlijk uit 3 delen die tamelijk ver van elkaar verwijderd zijn. De crabmarket (en daarbij een hele rits restaurants direkt aan zee) is wellicht het belangrijkste deel; alles in Kep draait om krab! Elke avond zien we vanaf ons balkonnetje tientallen vissersbootjes de zee op gaan om op krab te gaan vissen. Met hun knipperende groene lichtjes een bijzonder gezicht in de verte. Je kan op de markt krab per kilo kopen (€8/kg) en die dan in een restaurant laten klaar maken. Of natuurlijk van de kaart bestellen; er zijn maar weinig gerechten zonder die beesten..... 
Het allerlekkerste is "krab met peper uit Kampot". Dat is een naburig stadje waar ze volgens de kenners de beste peper ter wereld kweken. (verse groene, zwarte, de zeldzame rode en de witte peper (rode peper zonder schilletje) en die komen allemaal van dezelfde plant!) We rijden met onze scooter langs "La Plantation"- één van de grootste peperplantages uit de omgeving - en weten nu alle inns and outs van de peperteelt (hoewel de jonge dame die ons rondleidde helaas erg slecht te verstaan was) Later rijden we ook langs de zoutvelden; het zout uit deze regio schijnt ook heel bijzonder te zijn.


Ik ben trouwens niet zo'n voorstander van scooters, maar die ondingen zijn om hier niet afhankelijk te zijn van de tuktuk-drivers de enige manier om langere afstanden te kunnen afleggen. De meeste  weggetjes die we volgen zijn onverhard en het is dus - speciaal voor de meerijder achterop - 'n bumpy ride. Zo komen die 'lovehandles' van de chauffeur toch nog 'ns goed van pas! Let's keep our fingers crossed.....

Ons hotel staat in een klein toeristisch gedeelte aan de voet van het Kep National Park en aan een baai met een groot strand; het heeft iets weg van de Costa Brava, maar we hebben ook een Grieks eiland-gevoel (maar dan zonder de souvlaki en moussaka...) Hele families komen hier naar het strand voor de koelte en uitgebreide maaltijden; ze zitten niet aan tafel, maar hebben allemaal een overdekt platformpje en bengelen al etend (en whiskey drinkend) in hangmatten.

Er staan 3 hotels en 'n handjevol guesthouses aan de baai, 'n klein winkeltje annex scooterverhuurder en een stuk of wat restaurantjes (die allemaal niet al te beste reviews krijgen). Wij geven de 'echte Franse bakker' een 10 en ontbijten elke ochtend op haar terrasje; heerlijke croissants en knapperige baguettes! Eindelijk vakantie!

Het derde deel is het dorp waar de "Keppenaars" wonen; we bezoeken de markt en 'n paar tempels. En Paul gaat op zoek naar 'n kapper. Als we er bij één naar binnen stappen schiet de hele tent in de stress. Een dame die midden in één of andere verfbeurt zit wordt van haar stoel gehaald en verdwijnt ergens achter in de zaak, kinderen worden weggestuurd en de kapster zet Paul op haar mooiste stoel.


Wij schieten ook even in de stress wanneer ze als eerste vraagt op welke stand de tondeuse moet; gelukkig kunnen we haar er nog net op tijd van overtuigen dat ze de schaar ter hand moet nemen....Vervolgens gaat ze 'n half uur staan knippen en scheert sommige haartjes stuk voor stuk weg; het eindresultaat is geweldig (nog wel steeds peper-en-zoutkleurig...). En dat alles voor $2!

Vlak voordat we scooter weer gaan inleveren maken we tijdens een zanderige afdaling toch nog even een flinke schuiver. Dokter Somers heeft een paar lelijke schaafwonden maar stelt als diagnose: "niets aan de hand"... De scooter zelf was al volledig afgereden, had nauwelijks of geen profiel op de banden en de meeste metertjes deden het al niet meer. Geen contract, geen verzekering, 'n nutteloze helm en 'n sikkeneurige dame. Maar ja, wat verwacht je dan ook voor 'n huurprijs van $5  per dag....

vóór de schuiver.....
De laatste stop van ons rondje Cambodja is Phnom Penh; ruim 'n week geleden waren we hier ook al 2 nachten, in hetzelfde hotel Monsoon Bassac. Tonle Bassac is een alom geprezen wijk in opkomst met allerlei leuke koffietentjes en restaurants. We lunchen 'n keer in de Foreign Correspondents Club (FCC), net buiten de wijk aan de Mekong; de pleisterplaats van de journalisten tijdens de oorlog. 'n Plek met veel historie...

Tijdens ons eerste bezoek doen we in één dag alle highlights van de stad; ze zijn op de vingers van één hand te tellen. Het National Museum, de Wat Phnom, de in art-deco stijl gebouwde Centrale Markthal en het Royal Palace. Daar woont de huidige koning in z'n uppie; z'n hele leven al ongehuwd, erg modieus en een balletopleiding gevolgd in Parijs. Tja, dan weten wij genoeg, hoewel hij nog steeds niet officieel uit de kast is gekomen....(hoezo vooroordelen..?) Zijn populaire vader - Norodom Sihanouk - sprak zich bovendien vlak voor zijn dood positief uit over het homohuwelijk; niet echt gebruikelijk in deze contreien, me dunkt.
Phnom Penh maakt verder overigens een rommelige en chaotische indruk; er wordt ontzettend veel gebouwd (door de Chinezen!) en opgeknapt. En de sfeer - vooral tijdens de zwoele zaterdagavond - is heel bijzonder! De vroegere bijnaam, "De parel van Azië", lijkt me echter niet meer van toepassing... 

baby's werden doodgeslagen tegen deze boom....
Ons tweede bezoek staat in het teken van één van de dieptepunten in de geschiedenis van het land en de stad; de "Killing Fields" en het Tuol-Sleng museum ('n oud schoolgebouw dat tijdens de Pol Pot periode is gebruikt als gevangenis) staan op het programma. En dat hakt er flink in! Terwijl wij onze laatste schooljaren en eerste studiejaren in Amsterdam beleven gebeuren er hier walgelijke dingen.  Die jaren, de Amerikaanse bombardementen en de burgeroorlog daarna hebben het land getekend. Hier dan ook niet de befaamde "Thaise glimlach", er valt hier in dit arme land gewoonweg minder te lachen dan in Thailand.

En dat is niet de enige reden waarom we Thailand als reisland veel prettiger vinden dan Cambodja; de Cambodjaanse keuken is een laf aftreksel van de Thaise cuisine (de Cambodjanen houden niet van pittig eten, maar eten wel wonderlijke dingen...), het levensonderhoud in Cambodja is fors duurder en naast het tempelcomplex van Angkor Wat heeft het land niet veel spectaculairs te bieden (maar eerlijk is eerlijk; we hebben in die kleine 3 weken natuurlijk niet alles gezien). En het blijft jammer dat we niet zelf kunnen rondtoeren, maar afhankelijk zijn van oververmoeide of overmoedige taxichauffeurs. De Nederlandse eigenaar van het hotel in Kep weet trouwens te vertellen dat van de toeristen die naar Cambodja komen slechts 3% (!) nog 'n keer terug komt; in Thailand is dat meer dan 60%. We zijn blijkbaar niet de enigen die er zo over denken...

'n overheerlijke pomelosalade met blauwe krab in de FCC
We vliegen terug naar Bangkok - één van onze favoriete steden - voor nog 3 daagjes Thailand. Het crematorium, speciaal gebouwd voor de crematie van Bhumibol, is trouwens nog niet afgebroken en blijft toch tot eind deze maand nog open voor bezoekers ( http://www.songcharoen.com/phrameru/, aanklikken kan helaas niet, kopiëren dus maar als je 't wil zien). Daar gaan we dus zeker naar toe, ondanks het feit dat je dan lange mouwen, lange broek en dichte schoenen moet dragen. Gelukkig wordt het de komende dagen lekker koel (25 C, da's uniek!) in "the Big Mango"!

Tuesday, December 12

in the jungle, the mighty jungle....

De rit van Phnom Penh naar Koh Kong zou 4 uur duren volgens de jeugdige chauffeur; alle tijd voor de NRC,  de Telegraaf en de kersverse kersteditie van de Allerhande. Maar na één uur hebben we door de stevige ochtendspits (en het matige wegennetwerk) precies 17 van de 277 km afgelegd…

Eenmaal buiten de stad gaat het beter, al links en rechts inhalend. Pas nadat we zijn afgeslagen van de 4 en op een kronkelig weggetje richting de Cardamom Mountains rijden wordt de knaap overmoedig en gaat plankgas verder, al toeterend om de wandelende en fietsende geüniformeerde scholieren te waarschuwen. Na ’n poosje – wanneer we weer bijna de bocht uitvliegen – ben ik ’t zat en vraag ‘m wat vaart te minderen. Desalniettemin zijn we in 4 uur en 15 minuten bij de aanlegplaats van de boot naar de Rainbow Lodge. (’n paar dagen eerder, tijdens de bijna 6 uur durende rit van Battambang naar Phnom Penh hadden we ’n chauffeur die de hele tocht al geeuwend en zuchtend tegen de slaap aan het vechten was; ook geen prettige reis…)


Aangekomen bij de lodge begint het ‘grote relaxen’; op een prachtig plekje midden in de jungle aan de Tataï River staan 7 cabins rondom een schitterend restaurant. Er zijn ’n paar zonnepanelen en ergens in de verte horen we ’s avonds een generator brommen, maar dat geeft niet voldoende stroom voor airconditioners, koelkastjes, warm water (we leren heel kort te douchen!) en WiFi in de cabins (soms zelfs even helemaal geen stroom en water…) Da’s even behelpen, maar ook wel rustgevend… ’n Beetje bungelen in de hangmat, stukje zwemmen in de rivier (ze zeggen dat er geen krokodillen zijn…) en wat internetten in het centrale gebouw. 
De maaltijden – je logeert hier met volpension – zijn niet spectaculair, maar alla, dat halen we later deze week wel in op de krabmarkt van Kep!


Maar het is natuurlijk niet alleen maar relaxen; de lodge organiseert allerlei activiteiten. We ‘hiken’ met Phumon naar de Tataï waterval. Onderweg wijst hij ons op alle kleine beestjes die we tegen komen (onder andere ’n nest jonge tarantula’s en een ‘buffalo-spider’) en vertelt hoe te overleven in de jungle. Onderwijl maakt-ie met z’n machete het pad begaanbaar. Om af te koelen zwemmen we bij de waterval en gaan vervolgens met een kajak terug naar de lodge. Na ruim ’n uur peddelen zou Paul ons wel eens even veilig aan land zetten, met als gevolg dat we omslaan en Paul z’n (geslepen) zonnebril in de rivier beland en ondertussen waarschijnlijk de zee heeft bereikt…. Gelukkig hadden we de rugzak met alle ‘valuables’  met de boot mee terug gestuurd!


De volgende dag lopen we samen met 2 ijsmakers uit Bretagne en 2 oudere dames uit Duistland met Lieke een pad naar een “nieuw ontdekte” (?) waterval, dat hij samen met z’n broer en vader heeft gebaand. Één van de twee dames doet de hike met 2 nieuwe heupen; ’n waar mirakel aangezien de wandeling niet zo “easy” is als vermeld in de map met alle activiteiten. In tegendeel het is een enorme klauterpartij! De manager van de lodge – ’n wonderlijke vogel met ’n boeventronie – heeft de wandeling blijkbaar nooit zelf gedaan en reageert zeer verbaasd op onze ervaringen…. Na een heerlijke zwempartij bij de waterval is de maat van Lieke  vooruit gelopen en ontsteekt de bbq bij de monding van de rivier. Al van verre ruiken we de heerlijke geuren van de kip & groente spiezen. Voordat we gaan aanvallen eerst even ‘n paar bloedzuigers van m’n voeten peuteren en de bloeding stelpen… 


Ons tripje op de laatste dag gaat onder leiding van de lokale Britse gids Gee (http://www.tataiwildlife.info/ ) naar de mangrove. 2 Geweldige wandelingen door het moeras – met laarzen aan – en een lange kajaktocht door de smalle mangrove waterwegen. Deze man weet werkelijk waar hij het over heeft en is enthousiast bij elk insect en bloemetje dat hij ziet en vogelgeluid dat-ie hoort. En ook nog op ’n grappige manier. We hebben veel lol en een bak gebakken rijst onderweg, mango’s toe. Tijdens z’n vorige excursie – 2 dagen eerder - was het waterpeil veel hoger (waarschijnlijk door de ‘super maan’ van vorige week) en liepen de 2 ijsmakers tot hun knieën door het water en liepen de laarsjes snel vol met water; ik heb droge voeten gehouden!

Na 4 daagjes ‘very basic’ in de jungle gaan we nu  4 dagen naar het strand in Kep, onder gebruikelijke (hotel-) omstandigheden. En volgens de Lonely Planet heeft het Saravoan Kep Hotel  - het krijgt zelfs een LP ster!-  balkonnetjes met het mooiste uitzicht-op-zee van de stad!


Saturday, December 9

bric-à-brac

Ze zijn inmiddels overladen met lovende reviews en topposities in allerlei rijtjes (ondere andere "Beste Boutique Hotel in Cambodia"), de 2 Australische heren die onlangs een oud koloniaal gebouw in het centrum van Battambang hebben gerenoveerd. Ze hebben het omgetoverd tot een schattig hotelletje (3 kamers), een bar en een bric-à-brac winkel. De één is into stoffen en ontwerpen, d'ander is fotograaf en schrijver van kookboeken.  Ze weten hoe ze gasten kunnen plezieren met prachtige kamers, eerste klas bedden en een leuke persoonlijke touch bij ontvangst.


Net als bij de restaurantketen die ik onlangs noemde leiden ze hier een groep jongelui op in hotelwezen en Engels. De dag dat we aankwamen waren eigenaren Robert en Morrison plotseling even naar Bangkok en ontving Panha voor het eerst alleen gasten en was wat nerveus. Maar hij en de zingende bartender (zingt op verzoek en na aftellen in het Khmer door de gasten tijdens 'happy hour' prachtige Cambodjaanse liederen) komen er wel! En ze kwebbelen maar door in het Engels......

't Gebouw is trouwens één van de vele koloniale gebouwen in de stad; de Fransozen hebben hier heel wat jaren de scepter gezwaaid. Het politiebureau heet nog steeds de 'gendarmerie' en het bij het ontbijt krijgen we de meest knapperige Franse baguettes die je je kan voorstellen. Met de café au lait, mangoconfiture en versgeperste jus d'oranges (en 'n paar lokale zoete lekkernijen) een waar festijn! Het wordt - samen met "The Phnom Penh Post" - geserveerd op het balkon, dus heerlijk gluren naar het stadse leven beneden ons. 'n Mooi begin van de dag!


We wandelen met ’n plattegrond en architectuurroute in de hand langs de belangrijkste gebouwen uit de koloniale tijd. Bijvoorbeeld het postkantoor, dat onlangs gebruikt is als set voor de film “First they killed my father” (een aanrader voor alle Netflix-kijkertjes!!) De film over de Pol Pot-periode is een ontroerend verhaal geregisseerd door Angelina Jolie; zij heeft trouwens ook een huis hier in de stad, omdat - zo horen we -  haar eerste adoptiekind hier vandaan komt.

opa is trots op z'n noedelfabriekje!
Een dag later fietsen we met z’n tweeën met gids Sun (van Battambang Bike) over het platteland rondom de stad en bezoeken allerlei familiebedrijfjes en een tempel die door de ‘Khmer Rouge’ gebruikt is als gevangenis en ‘killingfield’….In één van de gebouwtjes op het terrein liggen honderden schedels en beenderen opgeslagen. Alleen omdat je intelligent, boeddhist of rijk was werd je in die jaren (1975-1979) genadeloos vermoord; er zijn in die periode 3.000.000 Cambodjanen (’n kwart van de totale bevolking!) omgekomen…. 

Bij één van de bedrijfjes maken ze ’s ochtends kilo’s verse noedels; die gaan naar de ochtendmarkten in de omgeving en zijn – als het goed is – ’s avonds allemaal verorberd (want ze blijven maar één dag goed). ’s Middags gaan ze aan de slag voor de avondmarkten. Hard werken om het hoofd boven water te houden! En bovendien bloedheet in het kleine ‘fabriekje’; de noedels worden meteen gekookt. Na afloop van de fietstocht gaan we lunchen op de markt en bestel ik ’n dampend bord ‘nom ban chok’, 'n zeer populair ontbijt- en lunchgerecht. Misschien wel met de noedels van die aardige familie!


De dagen beginnen extra vroeg hier in Battambang…. In een zijstraat is iemand overleden en zijn midden op straat 2 enorme tenten neergezet. Als onderdeel van de rituelen beginnen de monniken al rond half zes 's ochtends (electronisch versterkt) te prevelen en klinkt er rond dat tijdstip (overigens niet onaardige) gamelan-achtige muziek door de wijk. Dat deze ceremonies – die afhankelijk van hoe rijk de familie is  soms dagen duren - vaker voorkomen blijkt uit het feit dat de heren om die reden de kamers hebben voorzien van 2 setjes oordopjes….. (zelf ’vluchten’ ze wel eens ’n paar dagen naar Phnom Penh als er een buur is overleden of gaat trouwen) 

Vlak voordat we in de taxi naar Phnom Penh stappen zien we dat het woord ‘Welcome’ op het welkomstbord – hoe attent! - is vervangen door “Tot ziens”. En wanneer we afscheid nemen wordt m’n uitgestoken hand genegeerd en worden we uitbundig omhelsd. Een mooi stel!


Trouwens, nu Teeven buschauffeur is geworden probeert Barak Obama het hier met 'n fietstaxi!

 

Thursday, December 7

culy-klets deel 4: eenden embryo...

Ik had het al beloofd: het gaat nog gekker worden! Na de rode mieren en de tarantula vandaag stad en land afgezocht naar Pong Tia Koon (ook wel Balut genaamd; vooral in de Filipijnen erg geliefd). Ook de Cambodjanen lusten er wel pap van, want het gerecht staat bekend als een lustopwekkend middel...
Pas nadat ik de Cambodjaanse naam had opgezocht is het aan het eind van de middag eindelijk gelukt op de markt tegenover het hotel. Ik maar de hele dag proberen met "fertilized egg", "duck in the egg" op allerlei markten van Phnom Penh....Allemaal zonder succes, maar na één keer pong tia koon werd ik verwezen naar een oud dametje die het verkocht.


Het is inderdaad een bevrucht eendenei dat na een paar dagen - met het eendje dus in wording - wordt gekookt. Het embryootje wordt geserveerd met peper, zout, citroen en munt. Voor de locals maakte ze een mooi bordje klaar met alle ingrediënten; om de één of andere reden kreeg ik de 'take-away versie' mee voor 1500 Riel (€ 0,35 ; kleine bedragen gaan in Riel, want ze gebruiken geen US$ muntgeld, alleen bankbiljetten) Keurig klein tasje met het ei, zakje zout/peper, schijfje citroen en wat munt en op ons balkonnetje heb ik er een mooi bordje van gemaakt!

Ik heb foto's op internet gezien van bijna volgroiede eendjes, dat was dit nog net niet. Toch voelde je de veertjes en botjes al knisperen.... Paul zette er snel een glas mineraalwater naast om het zo snel mogelijk door te kunnen spoelen. Lief, maar helemaal niet nodig! Op YouTube kan je allerlei filmpjes vinden over "hoe 'n balut te eten": eerst slobber je het vocht uit het ei en vervolgens schepje met 'n lepeltje het beestje uit z'n schaal. Even door het zoutmengsel halen en smullen maar. Weer 'n culinaire ervaring rijker!

Na de borrel gaan we straks maar weer 'ns gewoon 'n pizza eten op de Bassac Lane.....



Sunday, December 3

tempelmania...

's Ochtends om kwart over vier gaat de wekker en stipt om vijf uur staat tuktuk-chauffeur Kim-Lee klaar voor het hek. Het is al razend druk op de straten van Siem Raep rond dit tijdstip; tientallen tuktuks en bussen racen naar Angkor Wat om daar hun passagiers af te zetten voor het beste plekje om de zonsopkomst te zien. Al rond half zes staat het daar al rijen dik, terwijl de zon pas 6.20 uur opkomt... Maar ook de schemering voorafgaand aan het moment suprême en de steeds duidelijkere weerspiegeling van de tempel in de vijver houdt de meute bezig. Eerlijk is eerlijk; echt spectaculair wordt het vandaag niet, maar een ander voordeel van zo vroeg bij Angkor Wat te zijn is dat het er - na de zonsopkomst, wanneer alle toeristen gaan ontbijten in hun hotel - lekker rustig en koel is. Bovendien mooi licht voor de foto's rond dit tijdstip!


Naast al die busjes en tuktuks ook al veel fietsers en renners op de weg om 5 uur! Vandaag is er een fietsrace en morgen een halve marathon; de sporters trainen graag tijdens de koelere uren van de dag.... Het verkeer rondom Angkor Wat is helemaal chaotisch omdat er in verband met hoog bezoek uit Phnom Penh een aantal wegen is afgezet. Het gerucht gaat rond dat er "people from the government" langs komen in verband met de sportevenementen van dit weekend. In de NRC van gisteren lazen we toevallig een interessante reportage over de 'democratie' en de minister-president van het land. Hij is al ruim 30 jaar aan de macht en heeft naar verluid onlangs de grootste oppositiepartij ontbonden en onafhankelijke kranten gesloten...

De dag dat we hier aankwamen hebben we 2 picobello mountainbikes gehuurd en hebben daar de tweede dag uitgebreid mee langs de tempels gefietst. Heerlijk om dat met eigen vervoer te kunnen doen, maar de afstanden zijn flink (oppervlak van het hele complex is 400 voetbalvelden groot!) en rond het middaguur is het erg heet. M'n Thaise "boeren-hoed" komt hier goed van pas...


Het was natuurlijk geen verrassing dat het hier druk zou zijn, maar bij sommige populaire tempels lopen zoveel Chinezen rond dat het lastig manoeuvreren is. En allemaal hebben ze dezelfde hoedjes op...
Voor de "sunrise" hebben we Kim-Lee ingehuurd; ten eerste omdat we liever niet in het donker fietsen zonder fietsverlichting (het verkeer is hier veel chaotischer dan in Thailand) en omdat we erna naar Bante Srei willen gaan. Één van de mooiste tempels, maar 45 km rijden vanaf ons Airbnb-adres. Zelfs met de tuktuk een hele reis, maar gelukkig zijn de tuktuks (eigenlijk een karretje aan een motorfiets gekoppeld en ze heten hier remorks) een stuk comfortabeler dan in Thailand en is de trip over het platteland en door verschillende dorpjes erg aangenaam! 


De halve marathon staat in het kader van de landmijnen; het is een liefdadigheidsloop en alle opbrengsten gaan naar de slachtoffers. Tijdens de 30-jarige burgeroorlog zijn de mijnen geplaatst en nog steeds - ondanks allerlei opruimacties - vallen er tientallen gewonden en doden per jaar. Toeristen worden dan ook op het hart gedrukt in bepaalde gebieden niet van de gebaande paden te gaan.Vooral rondom Battambang (bij de grens met Thailand) schijnen er nog veel te liggen; we logeren daar de komende dagen en we zullen op onze qui vive zijn! Op de terugweg vanaf Bante Srei zet Kim-Lee ons (op verzoek) af bij het kleine maar indrukwekkende landmijn-museumpje. Om stil van te worden...


Al met al zijn we voor US$ 35 bijna 7 uur onderweg met Kim-Lee. En dan te bedenken dat het gemiddelde maandinkomen in Cambodja rond de $150 ligt; hij had 'n mooie deal! Hij wil dan ook graag de volgende dag weer wat voor ons regelen, maar - helaas voor hem - stappen we dan weer op de fiets! 
Op weg richting het Tonle Sap meer fietsen we langs velden vol met lotusbloemen en kleine gehuchten (waar de waterpomp nog steeds centraal in het dorp staat!) De waterstand van het meer varieert tussen regen- en droge tijd enkele meters, daarom staan de huizen of op meters hoge palen of ze drijven (floating villages). 
De belangrijkste reden van het 30 km lange tochtje is de Phnom Krom; één van de oudste Angkoriaanse tempels. Omdat-ie zo afgelegen ligt hier geen bussen, sterker nog wij zijn de enige bezoekers! Als we willen vertrekken treffen we een Brit die in Phnom Penh voor een Non-Governmental Organisation (NGO) heeft gewerkt en graag z'n verhaal kwijt wil. Hij is bang dat de NGO's - die goed werk doen voor de bevolking - ook door de minister-president naar huis worden gestuurd. (en hij weet ook te vertellen dat gisteren de koning, de minister-president en 5000 monniken het Angkor Wat complex hebben bezocht, vandaar de verkeerschaos!)


Tijdens ons verblijf in Siem Raep eten we 2 keer bij Marum; door 'n NGO opgerichte restaurantketen. A la Jamie Oliver met z'n Fifteen restaurants worden "kinderen van de straat" opgeleid in het restaurantwezen. De prijzen zijn on-Cambodjaans hoog; er zitten dus bijna alleen maar westerlingen, en allemaal voor het goede doel....

Met de taxi duurt de tocht van vandaag naar Battambang zo'n 3 uur. Zelf autorijden is hier jammer genoeg niet mogelijk en spoorlijnen zijn er niet; de opties zijn grote bussen (traag en gevaarlijk), minibusjes (worden vaak tot het dak toe volgestouwd...) en privé taxi's. We kiezen voor al onze transfers voor de laatste optie! (het was na 4  weken Thailand overigens wel weer even wennen aan het feit dat ze hier rechts rijden; niet zo zeer met het fietsen, maar met het oversteken....)

M'n woordenschat Khmer is trouwens nog erg beperkt; naast natuurlijk tukaka (ijsblokjes) en kambao (limoen) is te akoun (nee, dank u) erg praktisch om de vele opdringerige verkopers, gidsen en tutkukdrivers van je af te houden.
Met soesdee (hallo!) en som kut loei (de rekening graag) maak je hier al rap goede sier!
Dat lukt ook goed wanneer je bij dit soort stalletjes je aankoop doet; heerlijk zo'n gefrituurde tarantula...